Duurzaamheid en circulariteit in de praktijk: Het Groene HEK en KleurrijkWonen
Een consortium van familiebedrijven 'Het groene HEK', bestaande uit Hooijer Renkum, Emergo en Van de Klok, heeft de standaard gezet voor duurzame en circulaire bouwprojecten. Een ambitieuze tender in het dorp Tricht in Gelderland heeft niet alleen de norm voor circulariteit in nieuwbouw verlegd, maar ook een nieuwe standaard gezet voor samenwerking in de bouwsector. Centraal in deze vernieuwende aanpak staat de samenwerking met opdrachtgever KleurrijkWonen, die haar nek heeft uitgestoken om dit project op een unieke manier mogelijk te maken.
Rapid Circular Contracting: een nieuwe benadering
Traditioneel draait het bij aanbestedingen vaak om het vinden van het economische model. Echter, KleurrijkWonen heeft met haar tender op missie en visie een nieuwe weg ingeslagen. Als eerste woningcorporatie zette KleurrijkWonen het 'Rapid Circular Contracting traject' in, waarbij de focus op maximale circulariteit in slopen en bouwen, optimaal bijdragen in CO2-reductie tijdens realisatie en gebruik, en optimaal bijdragen aan klimaatadaptatie en biodiversiteit. Dit betekent niet alleen kijken naar het plafondbedrag, maar ook naar de impact op het milieu en de maatschappij.
In workout sessies hebben de betrokken partijen intensief samengewerkt aan het planontwerp, waarbij werd besproken waar de focus moest liggen en welke keuzes de grootste impact zouden hebben. Het resultaat? Een project waarbij 16 verouderde woningen werden gesloopt om plaats te maken voor 19 nieuwe, waarvan 14 levensloopbestendig en 5 geschikt voor gezinnen, met veel aandacht voor CO2-reductie, klimaatadaptatie en biodiversiteit.
Innovatieve toepassingen voor duurzaamheid en circulariteit
Een van de meest opvallende aspecten van project Tricht is de circulaire sloop. Materialen zijn niet zomaar afgevoerd, maar verkocht of hergebruikt. Zelfs het straatwerk kreeg een nieuw leven als terras of achterpadbestrating, terwijl de bestaande wegen gerespecteerd werden, aangevuld met nieuwe parkeervakken en stoepen. Bergingen werden volledig gemaakt van sloophout, met een zichtbare binnenkant als eerbetoon aan de circulaire gedachte.
Bijzonder is ook de aandacht voor de lokale gemeenschap. Basisschoolkinderen uit Tricht werden uitgenodigd om vogelhuisjes te timmeren van restanten sloophout, waarmee niet alleen educatie maar ook betrokkenheid werd gestimuleerd. Ook de struikroofdag voor de inwoners van Tricht met de werkgroep Groen Tricht was een groot succes.
De woningen zelf zijn voorzien van innovatieve technologieën en materialen. De houten constructie en biobased materialen van de Optimaat-conceptwoning zorgen niet alleen voor een lagere CO2-uitstoot, maar voldoen ook ruimschoots aan de klimaatdoelstellingen van Parijs. De houten constructie is ook een ideale basis voor een gezonde woonomgeving. De woningen worden circulair gebouwd met o.a. losschroefbare gevelbeplating, wat ook materiaalverspilling in de toekomst minimaliseert. Alle materialen kunnen opnieuw gebruikt worden. Iedere woningen heeft daarom een materialenpaspoort zodat precies bekend is welke materialen er in de woning aanwezig zijn.
Een thuis voor natuur
Ook is veel aandacht besteed aan het creëren van een natuurlijke leefomgeving voor zowel mens als dier. Zo zijn in de schoorstenen van de eengezinswoningen verschillende nestkasten verwerkt, waardoor verschillende vogelsoorten een veilige plek hebben om te nestelen en te broeden.
Als oplevercadeau kregen alle huurders een insectenhotel, waarmee zij zelf een bijdrage kunnen leveren aan het stimuleren van de biodiversiteit in hun directe omgeving. Deze kleine gebaren stimuleren de betrokkenheid en het welzijn van zowel de bewoners als de natuur.
Centraal in het plan is ook een flinke bioborder gecreëerd, een groene zone met een groot insectenhotel. Ook staan hier hergebruikte planten, die tijdens het struikroven voorafgaand aan de sloop van de oude woningen, waren gereserveerd. Deze bioborder dient niet alleen als een esthetisch aantrekkelijke toevoeging aan de openbare ruimte, maar ook als een waardevolle habitat voor insecten en andere kleine dieren. Het creëren van dit soort groene zones draagt bij aan het herstel van natuurlijke ecosystemen en verrijkt het leefgebied voor lokale flora en fauna.
Samen leren en verbeteren
Hoewel het project in Tricht een voorbeeld is voor duurzaam bouwen, zijn er ook lessen te trekken uit het proces. Tijdens de uitvoering bleek dat de aandacht voor duurzaamheid soms verloren ging en dat er ruimte is voor verbetering in de communicatie tussen de verschillende partijen. Echter, dit biedt ook kansen voor groei en verdere ontwikkeling.
Thijs Pleijhuis, manager duurzaamheid bij Van de Klok, benadrukt het belang van deze continue verbetering: "Ons streven naar duurzaamheid en circulariteit is een doorlopend proces. Door te leren van onze ervaringen en samen te werken aan oplossingen, kunnen we blijven innoveren en onze impact vergroten."
Een vervolg in Beesd
Het succes van Tricht heeft geleid tot een vervolgproject in Beesd. Ook hier zullen duurzaamheid en circulariteit centraal staan, met als doel geleerde lessen te gebruiken in een nog verdere optimalisatie van duurzaam ontwikkelen, slopen en bouwen.
In een reactie op het vervolgproject zegt KleurrijkWonen: "We zijn trots op wat we samen met Het Groene Hek hebben bereikt en kijken ernaar uit om deze successen voort te zetten in Beesd. Door samen te werken met onze partners kunnen we blijven bouwen aan een duurzame toekomst voor iedereen. Prachtig zo een bijdrage te leveren aan het realiseren van een circulaire economie en een wereld zonder afval."
Project Tricht is niet alleen een voorbeeld van wat er mogelijk is op het gebied van duurzaam bouwen, maar ook van de kracht van samenwerking en innovatie. Met een sterke focus op circulariteit en een gezamenlijke inzet voor verbetering, zet dit project de toon voor een meer duurzame en veerkrachtige bouwsector.
Gerelateerde artikelen
De circulaire en duurzame berging in Tricht
In Tricht bouwen we niet alleen de 19 woningen circulair en duurzaam, zelfs de bergingen zijn circulair.
Het groene HEK opent circulaire deuren in Tricht
Hooijer Renkum, Emergo en Van de Klok starten circulaire sloop 16 woningen en bouw 19 woningen voor KleurrijkWonen.
Een eerste stap naar maximaal circulair slopen en bouwen
Niet langer alleen praten: het echt doen!